Διακοπή καπνίσματος
Η πλέον διαδεδομένη κατάχρηση ουσίας που γίνεται παγκοσμίως είναι η νικοτίνη. Είναι η τρίτη πιο εθιστική ουσία μετά την κοκαίνη και τα οπιοειδή. Η νικοτίνη απορροφάται από την κυκλοφορία του αίματος και μεταφέρεται στον εγκέφαλο όπου και δεσμεύεται σε ειδικούς υποδοχείς,τους νικοτινικούς υποδοχείς.
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, 1,1 δισεκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο είναι καπνιστές, ενώ σχεδόν κάθε δευτερόλεπτο ένα νέο άτομο αρχίζει να εθίζεται στη νικοτίνη! Κάθε χρόνο 5.000.000 άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους από νοσήματα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την βλαπτική επίδραση του καπνίσματος, αναμένεται δε οι θάνατοι να φθάσουν τα 10 εκ. το 2020.
Από τους καπνιστές, ποσοστό περίπου 70% έχουν σκεφτεί να διακόψουν το κάπνισμα έστω μία φορά, 35% προσπαθούν να το διακόψουν τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, αλλά μόνο 6% από αυτούς καταφέρνουν να διατηρήσουν την αποχή τους από το κάπνισμα.
Οι περισσότερες προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος γίνονται χωρίς βοηθητικά μέσα και μόνο με τη δύναμη της θέλησης. Υψηλότερα ποσοστά αποχής επιτυγχάνονται όταν οι καπνιστές ζητούν βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος από τους ειδικούς.
Βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος
- Καρδιαγγειακές παθήσεις (Αρτηριοπάθεια, Αγγειακό Εγκεφαλικό, Σεξουαλική δυσλειτουργία, κλπ)
- Παθήσεις του Αναπνευστικού (ΧΑΠ)
- Παθήσεις του Δέρματος (ρυτίδες, πρόωρη γήρανση)
- Παθήσεις του Γαστρεντερικού Συστήματος (Γαστρικό έλκος, Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κλπ)
- Αποτελεί κύριο αιτιολογικό παράγοντα για ανάπτυξη Καρκίνου (στόματος, λάρυγγα, πνεύμονα, ουροδόχου κύστεως, κλπ)
- Ενοχοποιείται για πρόωρη εμμηνόπαυση, έχοντας η νικοτίνη μία αντι-οιστρογονική δράση
- Στις εγκυμονούσες (γέννηση λιποβαρών νεογνών)
- Μεγάλο οικονομικό κόστος.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης και τις βλαπτικές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος, ειδικά όταν πρόκειται παιδιά (λοιμώξεις- βρογχίτιδα) και στα βρέφη, σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου.
Έχει υπολογιστεί ότι ο παθητικός καπνιστής όταν βρίσκεται σε κλειστό χώρο όπου καπνίζουν πολλοί, εισπνέει τόσο καπνό όσο και αν κάπνιζε ο ίδιος 15 τσιγάρα χωρίς φίλτρο ή 35 με φίλτρο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας το 25-33% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα αφορά μη καπνιστές και οφείλεται σε παθητικό κάπνισμα
Στερητικά συμπτώματα διακοπής καπνίσματος
Η έλλειψη νικοτίνης προκαλεί :
- Έντονη επιθυμία για κάπνισμα
- Ευερεθιστότητα
- Άγχος
- Έλλειψη συγκέντρωσης της προσοχής
- Ανυπομονησία
- Αϋπνία
- Νυκτερινές αφυπνίσεις
- Ελαφρύ πονοκέφαλο
- Κατάθλιψη
- Αυξημένη όρεξη
Ευεργετικά αποτελέσματα από την διακοπή του καπνίσματος
Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρουμε ότι :
- Σε λίγα λεπτά (περίπου 20) μετά την διακοπή η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός και η θερμοκρασία του σώματος επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα.
- Σε 8 ώρες το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα κατεβαίνει σε φυσιολογικά επίπεδα και αυξάνεται το οξυγόνο στο αίμα.
- Μετά το πρώτο 24/ωρο βελτιώνεται η γεύση και η όσφρηση.
- 2 μήνες κι ενώ έχουν παρέλθει τα συμπτώματα στέρησης μειώνεται ο βήχας, η συχνότητα λοιμώξεων και βελτιώνεται η φυσική κατάσταση.
- 1 χρόνο μετά την διακοπή του μειώνεται στο μισό ο κίνδυνος για καρδιοπάθεια σχετικά με αυτόν που διατρέχει ο καπνιστής.
- 2 χρόνια μετά μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- 10 με 15 χρόνια μετά ο κίνδυνος για ανάπτυξη βρογχογενούς καρκίνου μειώνεται κατά 50%
- 15 χρόνια μετά ο κίνδυνος για αγγειακά εγκεφαλικά εξισώνεται με τα επίπεδα των μη καπνιστών
Ζητήστε βοήθεια από τους ειδικούς
Πολλοί αποφασίζουν και υλοποιούν τη διακοπή του καπνίσματος μόνοι τους, χωρίς καμιά βοήθεια. Άλλοι δεν μπορούν. Από έρευνες φαίνεται ότι όταν ο καπνιστής ζητά βοήθεια από κάποιον ειδικό, αυξάνονται οι πιθανότητες να τα καταφέρει.
Οι πιθανότητες να το κόψετε οριστικά θα είναι περισσότερες, ειδικά αν είστε βαρύς καπνιστής, πάσχετε από χρόνια πάθηση, παίρνετε φάρμακα, έχετε κατάθλιψη ή είστε πολύ αγχώδης. Τέλος, η επίσκεψη σε ειδικό πνευμονολόγο είναι απαραίτητη όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί φαρμακευτική αγωγή.
Φαρμακευτική βοήθεια
Όπως ισχύει και για άλλες εθιστικές ουσίες, η έλλειψη της νικοτίνης προκαλεί δυσάρεστα φαινόμενα στέρησης στον εξαρτημένο οργανισμό. Ένας τρόπος για να αντιμετωπιστούν είναι η χορήγηση της απαραίτητης δόσης νικοτίνης, μέσω τσίχλας νικοτίνης ή διαδερμικού αυτοκόλλητου-τσιρότου.
Χρησιμοποιούνται επίσης φάρμακα υπό μορφή χαπιού, όπως η βουπροπιόνη και η βαρενικλίνη.
Η λήψη τους απαλύνει τα συμπτώματα στέρησης και μειώνει την επιθυμία για τσιγάρο. Αυξάνονται έτσι οι πιθανότητες επιτυχίας για διακοπή του καπνίσματος, αν και τα καλύτερα αποτελέσματα έχει αποδώσει ο συνδυασμός διαφόρων μεθόδων.
